Amaç ve Kapsam
5746 sayılı Kanun, Türkiye’de araştırma, geliştirme (Ar-Ge), yenilik ve tasarım faaliyetlerini teşvik etmeyi amaçlayan temel düzenlemelerden biridir. Bu kanun; Ar-Ge merkezleri, teknoloji geliştirme bölgeleri (teknoparklar), tasarım merkezleri ve kamu destekli Ar-Ge projelerini kapsar. Amaç, işletmelerin teknoloji üretme kapasitesini artırarak ülke ekonomisinde sürdürülebilir bir rekabet avantajı sağlamaktır.
Temel Teşvik Unsurları
- Ar-Ge İndirimi (Vergi Matrahından Düşülme)
Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerine ilişkin tüm harcamalar vergi matrahından indirim konusu yapılabilir. Ayrıca bir önceki yıl harcamasına göre artış gösteren tutar için ek indirim uygulanabilir. - Gelir Vergisi Stopajı Teşviki
Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin büyük kısmı terkin edilir. Bu oran, personelin eğitim düzeyine göre %80 ila %95 arasında değişmektedir. - SGK İşveren Primi Desteği
Ar-Ge ve tasarım personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren payının %50’si devlet tarafından karşılanır. - Damga Vergisi Muafiyeti
Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerine ilişkin düzenlenen sözleşme, rapor ve diğer belgeler damga vergisinden muaftır. - Gümrük Vergisi ve Harç İstisnası
Ar-Ge projelerinde kullanılmak üzere ithal edilen makine, teçhizat ve malzemeler gümrük vergisi ve fonlardan muaftır. - Hibe ve Fonların Vergi Dışı Tutulması
Kamu kurumları veya uluslararası fonlardan alınan Ar-Ge ve tasarım destekleri vergiye tabi değildir; bu tutarlar özel hesaplarda izlenir.
Uygulama ve Şartlar
Kanundan yararlanan işletmeler düzenli olarak denetlenir ve teşviklerin devamı için belirli kriterlerin karşılanması gerekir. Destek personeli oranı toplam personel sayısının %10’unu geçemez. Ayrıca, yapılan harcamaların doğrudan Ar-Ge veya tasarım faaliyetleriyle ilgili olması şarttır.